====== Pytania ustne – notatka ====== --- **1. Opisz reguły lewej dłoni oraz śruby prawoskrętnej i gdzie oraz w jakim celu je stosujemy.** - **Reguła lewej dłoni**: Jeśli lewą dłoń ustawimy tak, że palce wskazują kierunek prądu (I), a linie pola magnetycznego (B) wnikają w dłoń (czyli od dłoni do wnętrza), to kciuk wskaże kierunek siły (F) działającej na przewodnik. - **Reguła śruby prawoskrętnej**: Jeśli obrót śruby zgodny z kierunkiem prądu (w cewce), to kierunek przesuwania się śruby pokazuje kierunek linii pola magnetycznego. **Zastosowanie**: Reguły służą do określania kierunku siły elektromagnetycznej (reguła lewej dłoni) i kierunku pola magnetycznego wokół przewodnika lub w cewce (śruba prawoskrętna) – ważne przy budowie silników, cewek, elektromagnesów. --- **2. Scharakteryzuj zjawisko rezonansu szeregowego w obwodzie RLC.** - **Rezonans szeregowy** występuje, gdy reaktancja indukcyjna \( X_L \) równa się reaktancji pojemnościowej \( X_C \), czyli \( X_L = X_C \). - **Warunek rezonansu**: \( \omega L = \frac{1}{\omega C} \Rightarrow f_0 = \frac{1}{2\pi\sqrt{LC}} \) **Co się dzieje?** Podczas rezonansu impedancja całego obwodu RLC przyjmuje wartość minimalną (równą rezystancji R), co powoduje, że **prąd osiąga maksymalną wartość**. --- **3. Jakie wielkości znamionowe charakteryzują elementy bierne (pasywne) stosowane w układach elektronicznych.** - **Dla rezystorów**: rezystancja (Ω), moc znamionowa (W), tolerancja (%), zakres temperatur. - **Dla kondensatorów**: pojemność (F), napięcie pracy (V), tolerancja (%), biegunowość. - **Dla cewek**: indukcyjność (H), prąd maksymalny (A), rezystancja uzwojenia. **Wyjaśnienie**: Znamionowe parametry określają, w jakich warunkach element działa poprawnie i bezpiecznie. Pomagają dobrać odpowiedni komponent do projektu. --- **4. Co to jest prąd elektryczny i jakie rodzaje prądu elektrycznego występują w obwodach elektrycznych. Jakie wielkości i jednostki charakteryzują prąd elektryczny.** - **Prąd elektryczny** to uporządkowany ruch ładunków elektrycznych (zazwyczaj elektronów). - **Rodzaje**: prąd stały (DC), prąd zmienny (AC – sinusoidalny, prostokątny, trójkątny). - **Wielkości opisujące prąd**: - Natężenie (I) [A] - Napięcie (U) [V] - Opór (R) [Ω] - Moc (P) [W] - Ładunek (Q) [C] **Wyjaśnienie**: Każda wielkość elektryczna odpowiada innej właściwości przepływu prądu; są niezbędne do obliczeń w obwodach. --- **5. Scharakteryzuj proces ładowania kondensatora przez rezystor. Co się dzieje z prądem płynącym przez kondensator od momentu podłączenia kondensatora do napięcia.** - Podczas ładowania kondensatora napięcie na jego okładkach rośnie wykładniczo, a prąd w obwodzie maleje wykładniczo. - **Początkowo (t = 0)**: prąd maksymalny, bo kondensator zachowuje się jak zwarcie. - **Z czasem (t → ∞)**: prąd dąży do zera, kondensator się "napełnia", a napięcie na nim zbliża się do napięcia źródła. **Wyjaśnienie**: Wynika to z charakterystyki ładunkowej kondensatora – opór dynamiczny zależy od szybkości zmian napięcia, a nie od jego wartości. ---