====== 11. Pojemność kondensatora ======

Pojemność kondensatora to wielkość określająca zdolność kondensatora do gromadzenia ładunku elektrycznego.

---

=== Definicja pojemności ===

Pojemność \( C \) jest stosunkiem ładunku zgromadzonego na okładkach kondensatora \( Q \) do napięcia między nimi \( V \):

$$ C = \frac{Q}{V} $$

Jednostką pojemności jest farad \([F]\).

---

=== Pojemność kondensatora płaskiego ===

Dla kondensatora zbudowanego z dwóch równoległych okładek o powierzchni \( A \), oddzielonych dielektrykiem o grubości \( d \), pojemność wyraża się wzorem:

$$ C = \varepsilon \cdot \frac{A}{d} $$

gdzie:  
  * \( \varepsilon = \varepsilon_0 \varepsilon_r \) — przenikalność elektryczna dielektryka,  
  * \( \varepsilon_0 \approx 8{,}854 \times 10^{-12} \; \mathrm{F/m} \) — przenikalność elektryczna próżni,  
  * \( \varepsilon_r \) — względna przenikalność elektryczna materiału między okładkami (bezjednostkowa),  
  * \( A \) — powierzchnia jednej z okładek [m²],  
  * \( d \) — odległość między okładkami [m].

---

=== Pojemność zastępcza układu kondensatorów ===

Dla połączeń kondensatorów wyróżniamy:

  * **Szeregowe połączenie kondensatorów:**

$$ \frac{1}{C_{z}} = \frac{1}{C_1} + \frac{1}{C_2} + \dots + \frac{1}{C_n} $$

  * **Równoległe połączenie kondensatorów:**

$$ C_{z} = C_1 + C_2 + \dots + C_n $$

gdzie:  
  * \( C_z \) — pojemność zastępcza układu,  
  * \( C_1, C_2, \dots, C_n \) — pojemności poszczególnych kondensatorów.

---

Takie reguły pozwalają obliczyć pojemność całego układu na podstawie pojemności jego elementów składowych.